PARA POLITIKASI ROTASI NASIL SEKILLENIYOR? ENFLASYONA DAIR BIRKAC BELIRGIN RISK ON PLANA CIKMIS DURUMDA. ANA METRIKLER BAKIMINDAN BIR DUZELME OLMADIGINDAN DOLAYI, DONEMSEL BIR ETKI DISINDA ENFLASYON DONGUSU ICERISINDE YER ALMAYA DEVAM EDECEGIZ GORUNUYOR. BU DONEMSEL ETKI, GECEN YILDAN GELEN BAZ KAYNAKLI OLACAKTIR VE BUNUN DISINDA ENFLASYONA YARDIMCI OLACAK BIR FAKTOR GORMUYORUZ. ENFLASYONUN ANA DOGRULTUSUNUN YUKARI DOGRU OLMASINA NEDEN OLAN ETMENLERIN COGUNLUGU DA GUNCEL FAKTORLERLE MALIYET KANALINDAN ILERI GELMEKTEDIR. TUKETICI FIYATLARI BAKIMINDAN GLOBAL EMTIA FIYATLARI VE KUR YUKSELISI BUYUK OLCUDE GERCEKLESTIGINDEN DOLAYI BELKI ILERIYE DONUK DAHA LIMITLI BIR ETKI ONGORULEBILIR ANCAK DIKKATTEN KACMAMASI GEREKEN UNSUR SOZ KONUSU FIYAT DEGISIMLERININ UFE UZERINDE BIRIKMIS OLMASI VE TUFE’YE BUNUN BIR KISMININ YANSIMASI, BUYUK KISMININ ISE UFE UZERINDE BEKLETILMESI. BU BAKIMDAN, TURKIYE’NIN GERCEK ENFLASYON KONUMU ITIBARIYLE DE %35,2 SEVIYESINE ULASMIS OLAN UFE’NIN DAHA DOGRU BIR KONUMLANMA ICERDIGINDEN BAHSEDILEBILIR. UFE LE TUFE ARASINDAKI YAKINSAMA, URETICI MALIYETLERINDEN TUKETICI FIYATLARINA GECIS YANSITILDIKCA GERCEKLESECEKTIR, BU DA TUFE’NIN BULUNDUGU SEVIYEDEN DAHA YUKARISINA DA YUKSELMESI ANLAMINA GELECEKTIR. DUNYADA CIP, KAUCUK, KERESTE VS. ARZ SIKINTISINDAN KAYNAKLI OLARAK, URETIM MALIYETLERI EKSPONANSIYEL BIR ARTIS GOSTERME EGILIMINE GIRMISTIR. BUNUN GELISMIS ULKELERDEKI ENFLASYONU TETIKLEMESI KADAR, ITHAL ETTIGIMIZ MALLAR VE KURESEL HAMMADDE FIYAT ARTISLARININ BIZIM SANAYIMIZDE DE URETIM MALIYETLERINI ARTIRMASI BAGLAMINDA ENFLASYON ETKISI GORULEBILIR. AYNI ZAMANDA, KUR ETKISI BU MALLARIN IC PIYASAYA AKTARILMASINDA DA FIYATLARDA ARTIS ETKISI YAPACAKTIR. BAYRAMDAN SONRA TEKRAR ACILMA BEKLENMESI NEDENIYLE BIR TALEP CANLANMASI OLACAK VE BIRIKEN ZAMLARIN YANSITILMASI ACISINDAN IMKAN OLUSACAKTIR. ENFLASYONUN DONEMSEL BAZ ETKISI KAYNAKLI BIR DUSUS DISINDA, ANA METRIKLERINE BAGLI KALICI BIR DUSUS ROTASINA GIRMEDIGI ANLASILIYOR. NISAN ENFLASYONUNDAN SONRA, ENFLASYONUN YENI BIR ZIRVE GORUP GORMEYECEGI BELLI DEGIL. BU BAKIMDAN, SIKI PARA POLITIKASININ MEVCUT SARTLARDA DEVAM ETTIRILMESI NORMAL VE BEKLENEN BIR DURUMDUR. TURKIYE, BENZER ULKELERINDEN ENFLASYON BAKIMINDAN NEGATIF AYRISMASINDAN DOLAYI UYGULANAN FAIZ ORANI BAKIMINDAN DA FARKLI BIR KONUMDADIR. BU FAIZ ORANLARI, ELBETTE IKTISADI BUYUME ACISINDAN ARZU EDILMEMEKTEDIR ANCAK ENFLASYON SORUNUNUN SURDURULEBILIR BUYUME ROTASINA ILERLEME BAGLAMINDA COZULMESI GEREKLILIGI ITIBARIYLE, BU ACI RECETE UYGULANMAK DURUMUNDA KALMISTIR. FIYAT ISTIKRARININ SAGLANARAK ENFLASYONUN KONTROL ALTINA ALINMASI KISA VADEDE, KAZANILAN BU ZAMAN DILIMI ICINDE DE ENFLASYONUN METRIKLERINE YONELIK OZEL YAPISAL POLITIKALARIN UYGULANMASI ISE GENIS VADEDE YAPILMASI GEREKEN HAMLELERDIR. TCMB POLITIKA FAIZI, CARI ENFLASYON VE ORTA VADELI ENFLASYON HEDEFI KARSILASTIRMASI… KAYNAK: BLOOMBERG, TCMB, TUIK, HAZINE VE MALIYE BAKANLIGI… NISAN AYINDA ENFLASYONUN %17,1 SEVIYESINE YUKSELMIS OLMASI MART PPK’SINDA 200 BAZ PUAN ARTIRILARAK %19’A GETIRILEN FAIZIN ONEMINI ORTAYA KOYMAKTADIR. DOLARIZASYON ETKISININ KIRILAMAMASI, DIS FINANSMAN IHTIYACI, DIS BORC CEVIRME ORANLARI VE SON ZAMANLARDA COK SIK SPEKULE EDILEN FED BASTA OLMAK UZERE MERKEZ BANKALARININ POZISYONLARINI DEGISTIRME DURUMLARI ITIBARIYLE REEL GETIRI ACISINDAN BENZER ULKELERIMIZDEN DAHA UST SEVIYEDE KALMAMIZ GEREKEBILIR. DOVIZ TALEBI KONUSUNDA YERLI YATIRIMCININ MOTIVASYONU “ENFLASYONDAN KACINMA” IKEN, YABANCI ISE RISK ALGISI NEDENIYLE “TRY SHORT” POZISYON ALMA EGILIMINDE OLMAKTADIR. BU NEDENLE, FAIZIN ENFLASYONUN BELLI MIKTAR UZERINDE KALMASI KADAR, NE KADAR UZERINDE KALACAK OLDUGU KONUSU DA ONEM KAZANMAKTADIR. ENFLASYON DINAMIKLERI, RISK MALIYETI GIBI FAKTORLER ITIBARIYLE PARA POLITIKASININ GEVSETILMESI ICIN GEREKLI ESNEKLIK ORTAMI YOKTUR. BU NEDENLE, GORECE DAHA GUVERCIN GORUSLERE SAHIP OLAN SAHAP KAVCIOGLU YONETIMINDE DE MERKEZ BANKASI POLITIKA FAIZINI SABIT TUTMAK DURUMUNDA KALMISTIR. PARA POLITIKASININ GEVSETILMESI HUSUSUNDA, ENFLASYONDA KALICI VE SURDURULEBILIR DUSUL GORULMESI ANA KRITER OLMAK DURUMUNDADIR. REEL FAIZ KONUSU, PARA POLITIKASI DENGELERI… MERKEZ BANKASI, GERCEKLESEN ENFLASYON VE BEKLENEN ENFLASYON ARASINDA, GERCEKLESEN ENFLASYONU TERCIH ETMEK DURUMUNDA KALDI. CUNKU MERKEZ BANKASI, UZUN SUREDIR ENFLASYON HEDEFLERINI GERCEKLESTIREMEMEKTEDIR. BU NEDENLE, GERCEKLESEN ENFLASYONU BAZ ALMAK DAHA DOGRU SONUCLAR VERMEKTEDIR. REEL FAIZ POZISYONU, PARA POLITIKALARININ ENINDE SONUNDA SIKILASTIRILACAGI BIR ORTAMDA OLUSACAK YENI LIKIDITE KOSULLARINA ADAPTASYON ANLAMINDA AYIRT EDICI BIR ETKI YAPACAKTIR. BU NEDENLE GELISMEKTE OLAN ULKELERIN, SERMAYE HAREKETLERINE YONELIK OLARAK GEREKLI KONUMLANMAYI YAPMALARI GEREKMEKTEDIR. ENFLASYON UZERI BIR FAIZ UYGULAMASI KADAR, ENFLASYONUN NE KADAR UZERINDE BIR FAIZ UYGULANACAGI DA ONEMLIDIR. POLITIKA FAIZI IKI AYDIR %19’DA SABIT TUTULMASINA KARSIN, ARADAN GECEN SURE ICINDE ENFLASYON %15’LERDEB %17,1 SEVIYESINE GELEREK KORUMA ALANINI DARALTTI. ENFLASYON BIR KADEME DAHA YUKSELIRSE, REEL FAIZ ETKISININ DAHA DA NOTRLENMESI DURUMU SOZ KONUSU OLABILECEGINDEN, GEREKLI KOSULLARDA ILAVE SIKILASMA YAPILACAK BIR KONUMDA OLUNMALIDIR. REEL FAIZIN YETERINCE YUKSEK OLMASI DOLARIZASYONUN LIMITLENEREK TERS PARA IKAMESININ HIZLANDIRILMASI VE SERMAYE HAREKETLERINDEN OLUMSUZ ETKILENMEMEK ADINA ONEMLI BIR KRITERDIR. ENFLASYONUN YUKSEK SEYRETMESI KADAR, AYRISAN RISK PRIMIMIZ DE UYGULANMASI GEREKEN FAIZ KONUSUNDA BIR KRITERDIR. EGER, BENZER ULKELERIMIZLE REEL FAIZ SEVIYESI BAKIMINDAN YAKINSAYACAK BIR KONUMDA OLURSAK, RISK PRIMIMIZ NEGATIF AYRISAN BIR KONUMDA OLDUGU SURECE DAHA FAZLA FAIZ UYGULAMASI DURUMUNDA KALINMAK ZORUNDA OLUNACAKTIR. BU DURUM ZATEN, FIILI BIR SEKILDE PIYASA FAIZLERINE YANSIYACAGINDAN PIYASA FAIZLERININ TCMB POLITIKA FAIZINDEN AYRISMASI DURUMUNDA O FAIZ ZATEN PRATIK UYGULAMADA ARTMIS OLACAKTIR. DOLAYISIYLA, BOYLE BIR ORTAMDA FAIZI ARTIRMAK ISTEMEMEK EFEKTIF BIR POLITIKA SECENEGI OLMAYACAKTIR. FONLAMA FAIZININ, PIYASA KOSULLARININ OLUSTURDUGU NOKTA ITIBARIYLE DOGRU DENGEDE OLMASI GEREKMEKTEDIR. SECILMIS ULKELERIN GERCEKLESEN ENFLASYON ORANLARINA GORE REEL FAIZ ORANLARI… KAYNAK: BLOOMBERG FED “TAPERING” TARTISMALARI… FED HER NE KADAR, IYI VERI ANLAMINDA DA KOTU VERI ANLAMINDA DA, TEK BIR VERIYE BAKMASA DA NISAN AYI TARIM DISI ISTIHDAM ARTISININ BEKLENTILERIN COK ALTINDA 266K GIBI BIR SEVIYEDE KALMASI “TAPERING” KONUSUNDA GORUS AYRILIKLARINI DEGISTIRDI. POWELL’IN TEMKINLI MESAJLARINA KARSILIK, YELLEN’IN FAIZ ARGUMANINI SONRADAN GERI CEKSE DE ORTAYA KOYMASI BAGLAMINDA SU AN POWELL’IN GORUSLERININ DOGRULUGU AGIRLIK KAZANMIS GORUNUYOR. VERILER KONUSUNDA DONEMSEL BAZI OZEL DURUMLAR DA OLABILIR ELBETTE. GENEL EGILIM ONEMLI. ISSIZLIK ORANI BELLI BIR SEVIYEYE KADAR DUSTU, ANCAK BUNDA ISE GERI DONENLER KADAR PANDEMI DONEMINDE ISGUCUNDEN CIKANLARIN DA ETKISI VARDIR. KRIZ DONEMINDE IS BULABILECEGINI DUSUNMEYENLERIN VE IS ARAMAYANLAR ITIBARIYLE OLUSAN ISSIZLIGIN BIR KISMI, UZUN SURELI ISSIZLIGE DONUSTU. ISTIHDAMIN REEL BIR ARTISA ISARET ETMESI BAKIMINDAN, UZUN SURELI ISSIZLIGIN DE ISTIHDAMA DONUSEN BIR HAL ALMASI ONEMLIDIR. BUNLARIN COK ONEMLI BIR KISMI KUCUK VE ORTA OLCEKLI ISLETMELERDEN. KAPANMADA FAALIYET DISI KALAN BU GIBI ISLETMELERIN, CIRO KAYBINA UGRADIKLARI DONEMDE DE SABIT MALIYETLERE KATLANMASI GEREKTIGINDEN OPERASYONEL HALE GELMELERI O KADAR OLMUYOR. BU NEDENLE DE, ISTIHDAMLARINI GERI DONUSTURMELERI DE O KADAR HIZLI VE KOLAY BIR SEKILDE GERCEKLESMIYOR. ESIT VE DENK BIR EKONOMIK IYILESME ACISINDAN, BU ALANDA IYILESME ONEMLI. LOKAL EKONOMILERIN HIZLANMASI, EKONOMIDEKI PARA DONUS HIZINI ARTIRACAGINDAN ENFLASYON ARTISINA DA ZEMIN OLUSTURACAKTIR. ENFLASYON ARTISI KONUSUNDA ISE DURUM NET DEGIL. TALEP KANALINDAN ETKI MUHTEMELEN SINIRLI, BU DA USTTE BAHSETTIGIMIZ ISTIHDAM DINAMIKLERININ GELIR ETKISI BAKIMINDAN DEGERLENDIRILECEKTIR. GELIR ARTISLARI HARCAMAYA DONUSSE DE, PANDEMI DONEMINDE TASARRUFLAR HARCANDIGINDAN DOLAYI BU ETKI SINIRLI OLACAKTIR. DEVLET YARDIMLARININ DEVAM ETMESI BAKIMINDAN DA, ISTIHDAM DINAMIKLERININ TAM DUZELMEDIGINE DAIR GOSTERGELER ANA DAYANAK NOKTASI. ANCAK ENFLASYONU BESLEYECEK VE DAHA DA YUKSELTEBILECEK ETKI BU SEFER MALIYET KANALINDAN GELIYOR. CUNKU, KURESEL ARZ SIKINTISI DEVREYE GIRDI VE BU IMALAT SANAYIININ MALIYETLERINI ARTIRIYOR. MUHTEMELEN ENFLASYONUN %3’LERDE SEYRETTIGINI GORECEGIZ. YAZ AYLARINDA GERCEKLESECEK FOMC’LER KRITIK. SON GELISMELER “TAPERING” KONUSUNU TAM ORTAYA BIR NOKTAYA GETIRDI. PIYASALAR, GECEN HAFTA KOTU VERIYI “KUTLADI”. 2013 MODEL FED’DEN BIRAZ DAHA FARKLI DINAMIKLER SOZ KONUSU, ANCAK PIYASA MANTIGI BENZER DOGRULTUDA ISLEYECEKTIR. TERA YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. WWW.TERAYATIRIM.COM *** YASAL UYARI BURADA YER ALAN YATIRIM BILGI, YORUM VE TAVSIYELER YATIRIM DANISMANLIGI KAPSAMINDA DEGILDIR.YATIRIM DANISMANLIGI HIZMETI ARACI KURUMLAR, PORTFOY YONETIM SIRKETLERI, MEVDUAT KABUL ETMEYEN BANKALAR ILE MUSTERI ARASINDA IMZALANACAK YATIRIM DANISMANLIGI SOZLESMESI CERCEVESINDE SUNULMAKTADIR.BURADA YER ALAN YORUM VE TAVSIYELER, YORUM VE TAVSIYEDE BULUNANLARIN KISISEL GORUSLERINE DAYANMAKTADIR.BU GORUSLER MALI DURUMUNUZ ILE RISK VE GETIRI TERCIHLERINIZE UYGUN OLMAYABILIR.BU NEDENLE, SADECE BURADA YER ALAN BILGILERE DAYANILARAK YATIRIM KARARI VERILMESI BEKLENTILERINIZE UYGUN SONUCLAR DOGURMAYABILIR. 10.05.2021 16:38:13