Ham petrol fiyatlarına baktığımızda henüz geçtiğimiz ayın ortalarında İsrail ve İran arasında aktif çatışmalar dünyanın en önemli petrol ve likit doğal gaz geçiş noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı’nın kapatılması tehdidini öne çıkarmıştı.

Gelinen noktada böyle bir durum oluşmadı. İran ve İsrail arasında ateşkes anlaşması ABD tarafından başlatıldı ve bölgesel risk şimdilik bir tarafa itildi.

 

Her ne kadar İran ve İsrail arasında bir barış anlaşması imzalanmamış olsa da yeni gerilimlerin ortaya çıkma riski mevcut. Şimdilik küresel piyasalar petrol arzının olumsuz etkileneceğini tahmin etmiyor. Sonuçta böylesine kritik bir lojistik öneme sahip olan Hürmüz Boğazı’nın kapatılmış olması İran’a da fayda sağlamayacaktı. Boğaz kapatılmış olsa İran da bu işten büyük zarar görecekti.

 

Bu sorunun cevabı kime sorduğunuza bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Suudi Arabistan’a göre ülke bütçesini dengeleyebilmek için varil fiyatının 90 $ seviyesine yükselmesini istiyor. Birleşik Arap Emirlikleri ise varil fiyatın 50 $ seviyesine kadar gerilemesinden şikayetçi olmayacak gibi. Umman’a göre ortalama ham petrol varil fiyatı 57 $ seviyesinde olmalıyken Katar’ın varil başına sadece 44,7 $ seviyesinde bir ücrete ihtiyacı var. Her bir petrol üreticisi aynı oyunu oynamıyor olsa da şimdilik piyasaların ham petrol fiyatlaması birçok ülkeyi memnun ediyor gibi. 

 

Arz tarafına baktığımızda ham petrol piyasası ayı piyasasında. Petrol varlığında bir kısıt yok. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 2025 yılında günlük küresel üretim ortalamasını 104,9 milyon varil olarak öngörüyor. Bu miktar 2026 yılında günlük 106 milyon varil seviyesine çıkacak. Bu verilere göre ham petrol talebi arzından gerisinde kalıyor. 2025 yılı için günlük ham petrol talebi 103,76 milyon varil seviyesinde. 2026 yılında ise bu miktar günlük 104,5 milyon varil seviyesinde. 

 

Arz/talep oranı eğer OPEC+ daha fazla varil ham petrol üretmeyi kararlaştırırsa artış gösterecek. Son OPEC+ toplantı kararlarına göre günlük ham petrol üretiminin 411 bin varil artırılmasına karar verilmişti ve üye ülkelerce anlaşılmıştı. OPEC’in yılın geri kalanında ek üretim artırımına gideceği öngörülüyor. Bunun gerçekleşmesi birim ham petrol fiyatı üzerinde baskı kuracaktır.

 

Sonuçta ham petrol fiyatının makul seviyelerde işlem gördüğünü söyleyebiliriz. 

 

Peki ham petrol fiyatları için sırada ne görünüyor? Orta Doğu’da şimdilik bir çatışma ortamı yok. OPEC+ üretim miktarını dengeli artırmaya devam ediyor. Şimdilik ham petrol fiyatını temelde belirleyecek olan ana faktör küresel ekonominin gidişatı. Bugün için ham petrol boğaları için bu alanda da işler şimdilik iyi gitmiyor. Eğer küresel ekonomi toparlayacak olursa bu daha fazla ham petrol talebi oluşacağı anlamına geleceğinden birim fiyatlar o ortamda destek görecektir.

 

OECD verileri küresel ekonomik büyüme tahminlerini aşağı yönde revize ediyor. 2025 yılında küresel ekonominin sadece %2,9 oranında büyüme göstermesi beklenirken 2026 yılında da benzer oranda bir büyüme bekleniyor. Henüz yakın dönemde yapılan ölçümler 2025 yılı için küresel ekonomik büyüme oranını %3,1, 2026 yılı için ise %3 civarında öngörüyordu. Böylesine makroekonomik yavaşlamanın görüldüğü bir ortamda bir emtianın ralli yapması oldukça güç olacaktır; özellikle bu emtianın arzında bir sorun yok iken.

 

Kısa vadede ham petrol birim fiyatının düşmesi yerine bulunduğu seviyelerde dengelenmesi bekleniyor. Bu dengelenme enflasyonla mücadele eden merkez bankaları için olumlu bir durum yaratıyor. 

Bu arada küresel piyasaların bir gözü Orta Doğu’da bir kıvılcım ile yeniden oluşabilecek yangınlarda. Bölgede istikrar oldukça kırılgan.