Küresel ölçekte yatırımcılar son yıllarda birçok olumsuzlukla karşılaştı. Önce tüm dünyayı Covid -19 salgını kasıp kavurdu, ardından ekonomiler devasa miktarlarda para basmaya girişti, merkez bankaları çok gevşek para politikaları uygulamaya başladılar, salgının ikinci üçüncü dalgaları yaşandı, ekonomik şoklar, arz kısıtları, yüksek enflasyon, stagflasyon korkusu, tüm bunların ardından şimdi de Rusya’nın Ukrayna’ya askeri harekatı ..

 

Gelinen noktada enflasyon hala tırmanışta, emtia fiyatları artıyor ve küresel merkez bankaları faiz artırımlarına girişti. Küresel piyasalar alarm veriyor, bunların en önemli göstergelerinden biri de getiri eğrisinin tersine dönmeye başlaması.

 

Bilindiği gibi Federal Rezerv Mart ayı toplantısında 2018 yılından bu yana ilk kez faiz artırımına gitmiş en yakın zamanda gerekmesi durumunda da bu artışı 50 baza çıkartarak devam edeceğini duyurmuştu. Şimdi piyasalarda oluşan endişe para politikasında böylesine bir agresif sıkılaştırma takvimi sonrası ekonomik büyümenin yavaşlayabileceği ve ekonomide beklenmedik kırılmaların yaşanabilmesi.

 

Ekonomik dengesizliklerin olduğu dönemlerde gözden kaçırılmaması gereken en önemli alanlar tarım, petrol-enerji ve finans sektörleri. Bu sektörlerin alt üst olması sistemi dengesi halde bırakabilir. 

 

Ekonomide kara kuğuların oluşması, makroekonomik dengesizliklerin beklenmedik bir ölçekte ortaya çıkması belki de merkez bankalarının yeniden para politikalarını gevşetmeleri sonucunu getirebilir.

 

Dünyanın bir tarım krizi eşiğinde olmasıyla birlikte kara kuğu tarım piyasasında görülmüş oldu. Salgın sonrası tarımda ciddi tehditler varken şimdi de Ukrayna’daki çatışmalar krizi daha da derinleştiriyor.

 

Ukrayna bilindiği gibi küresel ölçekte en büyük mısır ve buğday sağlayıcısı. Bu ülke bir çeşit dünyanın ekmek sepeti gibi. Ülkedeki tarım alanları şu an ekilemiyor. Bu durum tam da tarımda bir kara kuğu etkisi gösterecektir. 

 

Piyasalarda bir sonraki risk ise petrol piyasasında. Burada piyasaları endişelendiren noktalar ABD petrolü ve kaya gazına bağımlı olunması ve bu piyasadaki sınırlı üretim potansiyeli. Dünya üzerindeki petrol kaynakları tükenme eğiliminde. ABD’deki kaya gazları dışında Arap olmayan ülkelerdeki petrol üretimleri negatife dönmeye başladı. Peki ABD’deki kaya gazı ve petrolü bize her gün 14 milyon varil petrol sağlayacak mıdır? Uzmanlar bunun olanaklı olmadığını belirtiyor.

 

Ayrıca Rusya’nın Ukrayna askeri harekatı bize bir şeyi daha gösterdi, petrol piyasasında küresel ölçekte dengeli ve yeterli alt yapı yatırımları yapılmamış durumda.

Tüm bu veriler bize tek bir şeyi gösteriyor; emtia piyasaları yükselmeye devam edecek. Emtia piyasaları 1970’ler ve 2000’lerin başında da benzer bir şekilde boğa piyasasına dönmüştü. 2010 ve 2020 yılları arasında emtiaların değerinin altında satıldığı düşünülürse önümüzdeki 10 yıl boyunca emtia piyasalarında sürekli fiyat artışları görebiliriz.

 

Emtia piyasalarının önümüzdeki on yıl boyunca yükseliyor olması yeni yatırım taleplerini birlikte getirecek ve teknoloji ağırlıklı firma ve oyuncular bu alanda yerlerini alacaklar.