Rusya Ukrayna arasında savaş devam ederken, ekonomilerde stagflasyon riskleri mevcutken ve küresel ölçekte bir gıda krizi yayılırken Dünya Bankası güncel yayınladığı raporunda küresel ekonominin keskin düşüş yaşadığını aktarıyor.

Dünya Bankası 2022 yılı için öngördüğü küresel ortalama ekonomik büyüme oranını %2,9 seviyesine küçülttü. Dünya Bankası bu yılın başında Ocak ayında küresel büyüme oranının %4,1 olacağını hesaplamıştı.

 

Banka yayınladığı küresel ekonomik beklentiler raporunda Rusya Ukrayna krizinin Covid 19 salgın zararını katladığını belirtti.

 

Ukrayna’da yaşanan savaş, Çin’de görülen salgın kısıtları, arz zinciri bozulmalarıyla birlikte ekonomilerde stagflasyon riskinin bulunması tüm bunlar ekonomik büyümeye zarar veren faktörler. Dünya Bankası Başkanı David Malpass birçok ülkenin ekonomik resesyonu önleyemeyeceğinin altını çiziyor. Raporda birkaç yıldır ekonomilerde gerçekleşen ortalamanın üzerinde enflasyon ve bununla birlikte gerçekleşen ortalamanın altında büyümenin orta gelirli ekonomiler için potansiyel istikrarsızlaştırıcı etkileri olduğu belirtiliyor. Birçok ekonomi 1970’li yıllardan bu yana görülmemiş stagflasyona girecek gibi.

 

Şu aralıkta küresel ekonomide yaşanan karakteristik yüksek enflasyon ortamında zayıf büyüme şeklinde tanımlanabilir.

 

Küresel ekonominin yaşadığı dengesizlikler ve riskler göz önüne alındığında Dünya Bankası ekonomilerin 1970’li yıllara dönebileceklerini ihtimal dahilinde tutuyor.

Stagflasyon tehlikesi çok ciddi bir risk olarak belirmiş durumda. Dünyanın birçok yerinde yatırımlar zayıflamış ve ülkeler zayıf yatırımlar aracılığıyla belki de önümüzdeki on yıl boyunca bastırılmış büyüme gerçekleştirecekler. Birçok ülkede enflasyon son on yılların en yüksek seviyesinde görülürken, arzın da kademeli olarak yavaşça büyümeye devam etmesiyle enflasyon hem daha da yükselecek hem de beklentilerin ötesinde daha uzun süre piyasalarda kalacak.

 

Stagflasyon ’un kelime anlamına baktığımızda yüksek enflasyon ortamında durgun büyüme tanımını görüyoruz.

 

Dünya Bankası Başkanı Malpass’a göre küresel bir durgunluk önlenebilse bile, büyük arz artışları harekete geçirilmedikçe stagflasyonun sancıları ancak birkaç yılda geçebilir.

 

Dünya Bankası yaptığı değerlendirmelere göre işlerin en azından önümüzdeki iki yıl içerisinde iyileşmeyeceğini düşünüyor. Bankanın hem 2023 hem de 2024 yılları için küresel büyüme beklentisi %3 seviyesinde. Rapora göre 2021 ve 2024 yılları arasında görülecek küresel büyümenin %2,7 oranında yavaşlayacağı tahmin ediliyor. Ki bu oran 1976 ve 1979 yılları arasında görülen küresel büyümenin iki katı.

 

1970’li yılların sonu ile bugün arasındaki benzerlik enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarının önemli ölçüde artırılma ihtiyacının olmasıdır. 1970’li yılların sonunda gerçekleştirilen faiz artırımları 1980’li yılların başlarında ekonomilere katkı sağlamıştır.

Küresel ekonomilerde risklerin azaltılabilmesi için petrol ve gıda fiyatlarının düşürülebilmesi, borç yüklerinin hafifletilebilmesi ve mümkün olabildiğince düşük seviyede karbon ekonomilerine geçiş çabalarının hızlandırılması gerekmektedir.

 

ABD için Ocak ayında Dünya Bankası’nın öngördüğü büyüme oranı %3,7 iken bu oran artık %2,5 seviyesine kırpılmış durumdadır. Yine benzer bir şekilde Avrupa bölgesi için 2022 büyüme beklentisi %4,2 iken bu oran aşağı yönde %2,5 seviyesine yuvarlanmıştır.

 

Çin’de 2022 büyüme oranının %4,3 seviyesine gerilemesi beklenirken tahminler Rusya ekonomisinin bu yıl %8,9 oranında daralacağı yönünde.

 

Dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük risk ve açmazlardan biri de gıda kıtlığıdır. Dünya Bankası raporu özellikle düşük gelirli ülkelerin yetersiz beslenme, derinleşen açlık ve hatta kıtlıkla karşılaşabileceklerinin altını çiziyor.